Szpotawość kolan to okoliczność w jakiej to staw kolanowy ustawia się do boku- do zewnętrznej strony. O ile szpotawość odnosi się do obu nóg będą one układały się w swoisty sposób.
Co się dzieje jak kolano wydaje się być szpotawe ?
W prawidłowych warunkach kość udowa ślizga się wobec kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując poprawne ustawienie. Jakość tego ślizgu będzie dobra bo kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony za sprawą:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej za to stabilizację dają:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.
Dobre ustawienie kości względem siebie jest istotne do pracy wyżej wymienionych struktur. Gdy natomiast staw kolanow ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na ułożenie łąkotki bocznej, która nie ślizga się prawidłowo, napięcie torebki stawowej i więzadeł po stronie bocznej, nieprzyjaźnie wpływa na pracę mięśni biegnących w tym obszarze.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swoją stabilność i okazuje się być mocniej podatny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to naderwaniem więzadeł pobocznych lub chociaż zniszczeniu łąkotki.
Warto dodać, iż jeśli szpara stawowa po stronie zewnętrznej zostanie rozszerzona, to po stronie wewnętrznej- być może dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- taka sytuacja powiększa niebezpieczenstwo uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej !
Z jakiego powodu kolano jest szpotawe ?
To fundamentalne zapytanie jakie to warto sobie postawić zanim przystąpimy do leczenia.
Czynników może okazać się wiele- niewłaściwe ustawienie kości względem siebie, poluzowanie aparatu więzadłowego w kolanie, nieprawidłowe ustawienie miednicy, bądź chociażby niewłaściwe ustawienie stawu skokowego.
Z rozmaitych powodów kość udowa jest w stanie się zrotować wobec kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym zrobić ?
Aby wziąć się za rehabilitację tego typu dolegliwości należy, w 1-szej kolejności odszukać przyczynę owego stanu rzeczy. Ażeby to zrobić możemy zrealizować:
-testy więzadeł kolana- aby ocenić czy jest odpowiednio stabilizowane,
-testy mięśniowe- iżby ocenić czy napięcie mięśni jest właściwe,
- testy łąkotek- tak by skontrolować czy pracują poprawnie i są dobrze ustabilizowane,
-należy przetestować ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe ułożenie będzie w stanie pobudzać rotację podudzia wobec kości udowej,
-wypada zweryfikować położenie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie zdołają rodzić skręcenie kości udowej wobec kości podudzia.
Po pierwsze drobiazgowe diagnozowanie.
Jeśli już dostrzeżemy, że coś wydaje się nie tak, iż kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się niewłaściwie, albo dziecko skarży się na ból postanawiamy udać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większa część rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, jednakże ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Tym samym też wypisuje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. W tym miejscu zwykle ukazuje się pierwsze zaskoczenie, bowiem do lekarza specjalisty w większości przypadków oczekuje się w kolejce i to całkiem sporo. Na takiej wizycie lekarz powinien określić problem, i dodatkowo jego źródło- jako że to jest kluczowe w procesie fizjoterapii. Powinien sprawdzić postawę dziecka, posprawdzać zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale także wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Powinno się skontrolować również stabilność poszczególnych stawów a także funkcjonowanie więzadeł. Kiedy już odbędziemy taką wizytę, lekarz przebada dziecko i wykryje problem którym są szpotawe kolana najprawdopodobniej wystawi skierowanie na rehabilitację. W takowym skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” i dodatkowo, jakie dzialania wykonać, najczęściej będzie to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, plus fizykoterapia. Tutaj rodzi się 1 zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę patologii a dla rehabilitanta wystawia wyłącznie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd ten rehabilitant ma widzieć jakie to ćwiczenia ? Przecież gatunek wykonywanej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest źródło problemu, czy zachodzi przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano prezentują za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - w takim razie ćwiczenia będą wyglądały całkowicie inaczej. Zachodzi więc pytanie- czy rehabilitant nie powinien osobiście przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tym łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W ciągu ćwiczeń.
Podczas gdy dziecko jest już na fizjoterapii winnyśmy się upewnić, że prowadzi poprawne ćwiczenia ! Często bowiem przydaża się tak, że przez natłok pracy i pacjentów robi się tego rodzaju gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które mają różne schorzenia. Przychodzi w takim razie zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, powinno przeprowadzać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Oczywiście, że nie. Takowe przypadki winny być wykonywane osobno, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć najróżniejsze przyczyny z pewnością można stwierdzić, że 2 osoby mające szpotawe kolana mogą robić inny wariant ćwiczeń bowiem przyczyna ich problemu wydaje się być inna !
Co mam zrobić jeśli moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z wspomnianego tekstu można wyciągnąć jeden wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu uzyskania właściwej
rehabilitacja sanok , albo możesz też udać się do fizjoterapeuty, który przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.