Szpotawość kolan to sytuacja w jakiej to staw kolanowy zapada się do boku- do zewnętrznej strony. Gdy szpotawość odnosi się do obu kończyn dolnych będą one układały się w charakterystyczny sposób.
Co się dzieje podczas gdy kolano jawi się być szpotawe ?
W prawidłowych warunkach kość udowa porusza się względem kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując poprawne ułożenie. Jakość tego ślizgu zdaje się być dobra dlatego że kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony poprzez:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni bignących tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej za to stabilizację zapewnią:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.
Należyte ustawienie kości w stosunku do siebie okazuje się być kluczowe do pracy powyżej przedłożonych struktur. Jeżeli natomiast kolano ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na ułożenie łąkotki bocznej, która nie ślizga się poprawnie, napięcie torebki stawowej i dodatkowo więzadeł od strony bocznej, niedobrze wpływa na pracę mięśni położonych w tym obszarze.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swoją stabilność i jest mocniej skłonny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to urazem więzadeł pobocznych czy chociażby pęknięciu łąkotki.
Pozostaje dodać, że jeśli szpara stawowa po stronie zewnętrznej zostaje rozszerzona, to po drugiej stronie- pewnie dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- ów sytuacja powiększa niebezpieczenstwo urazu łąkotki przyśrodkowej !
Dlaczego kolano jest szpotawe ?
To zasadnicze pytanie jakie to pozostaje sobie postawić przed przystąpieniem do fizjoterapii.
Przyczyn może istnieć wiele- nieprawidłowe ustawienie kości w stosunku do siebie, osłabienie aparatu więzadłowego w kolanie, wadliwe ustawienie miednicy, czy też nawet niewłaściwe ustawienie stawu skokowego.
Z różnych przyczyn kość udowa może, się skręcić wobec kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
Aby wziąć się za rehabilitację takiego typu dolegliwości pozostaje w 1-szej kolejności wyszukać przyczynę takiego stanu rzeczy. Ażeby to zrobić możemy przeprowadzić:
-testy więzadeł kolana- by zbadać czy jest przyzwoicie stabilizowane,
-testy mięśniowe- tak by sprawdzić czy napięcie mięśni jest prawidłowe,
- testy łąkotek- tak by ustalić czy pracują odpowiednio i są dobrze ustabilizowane,
-należy zbadać ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej niewłaściwe ustawienie będzie w stanie powodować rotację podudzia wobec kości udowej,
-trzeba stwierdzić położenie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie są w stanie powodować skręcenie kości udowej względem kości podudzia.
Po pierwsze precyzyjne testowanie.
Jeżeli już dostrzeżemy, że coś okazuje się być nie tak, że kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się niepoprawnie, ewentualnie dziecko skarży się na ból postanawiamy wybrać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większa część rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, choć ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Dlatego też wypisuje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. W tym miejscu najczęściej rodzi się pierwsze zaskoczenie, bowiem do lekarza specjalisty najczęściej oczekuje się w kolejce i to dosyć sporo. Na takiej wizycie lekarz winien stwierdzić problem, a, także jego źródło- bowiem to jest istotne w procesie rehabilitacji. Powinien ocenić postawę dziecka, posprawdzać zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale także wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Wskazane jest skontrolować także stabilność poszczególnych stawów jak również funkcjonowanie więzadeł. Gdy już odbędziemy takową wizytę, lekarz przebada dziecko i odkryje problem jakim są szpotawe kolana pewnie wystawi skierowanie na rehabilitację. W tego typu skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” a także, które dzialania zrealizować, zazwyczaj jest to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. Tutaj pojawia się 1 zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę problemu a
rehabilitant sanok przedstawia tylko i wyłącznie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd ów rehabilitant ma mieć pojęcie jakiego rodzaju to ćwiczenia ? Wszak rodzaj prowadzonej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest podłoże problemu, czy występuje przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano wykazują za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - wtedy ćwiczenia będą wyglądały całkowicie odmiennie. Zachodzi więc pytanie- czy fizjoterapeuta nie powinien osobiście przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tym łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
https://blogfreely.net/rehabilitacja-sanok96/kolana-koslawe-jak-powinna-wygladac-gimnastyka-korekcyjna-uarte toku ćwiczeń.
Jeśli dziecko jest już na fizjoterapii trzeba się upewnić, że robi poprawne ćwiczenia ! Nierzadko bowiem przydaża się tak, że przez natłok wykonywania zadań i pacjentów przeprowadza się taką gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które mają odmienne schorzenia. Pozostaje wobec tego postawić pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, ma robić te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ?
https://www.openlearning.com/u/fizjoterapiasanok94/blog/BlIPrzeskakiwanieWBarkuNaTejStronie/ , że nie. Takie przypadki muszą być organizowane oddzielnie, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i wykonywać je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć różnorodne przyczyny z przekonaniem możemy stwierdzić, iż 2 osoby mające szpotawe kolana mogą robić różny rodzaj ćwiczeń bowiem przyczyna ich problemu zdaje się być inna !
Co mam zrobić jeżeli moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z powyższego tekstu można wyciągnąć jeden wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu znalezienia odpowiedniej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, lub możesz też udać się do fizjoterapeuty, który przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.