Szpotawość kolan to stan rzeczy w której staw kolanowy zapada się do boku- do zewnętrznej strony. Gdy szpotawość odnosi się do obu nóg będą one układały się w specyficzny sposób.
Co się dzieje podczas gdy kolano jest szpotawe ?
W poprawnych warunkach kość udowa porusza się względem kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując adekwatne ustawienie. Jakość tego ślizgu będzie dobra ponieważ kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony przy użyciu:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej natomiast stabilizację zapewnią:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni podążających tymże rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.
Właściwe ustawienie kości wobec siebie wydaje się kluczowe do pracy wyżej omówionych struktur. Gdy natomiast kolano ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na ustawienie łąkotki bocznej, która nie ślizga się poprawnie, napięcie torebki stawowej oraz dodatkowo więzadeł po stronie bocznej, negatywnie wpływa na funkcjonowanie mięśni zlokalizowanych w tej okolicy.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swoją stabilność i jawi się być w wyższym stopniu podatny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to zerwaniem więzadeł pobocznych czy też choćby pęknięciu łąkotki.
Wypada dodać, że jeśli szpara stawowa po stronie zewnętrznej zostanie poszerzona, to po stronie przyśrodkowej- najprawdopodobniej dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- ów sytuacja powiększa zagrożenie urazu łąkotki przyśrodkowej !
Dlaczego kolano jest szpotawe ?
To istotne pytanie które trzeba sobie zadać zanim przystąpimy do leczenia.
Czynników może być wiele- nieprawidłowe położenie kości w stosunku do siebie, rozluźnienie aparatu więzadłowego w kolanie, wadliwe ustawienie miednicy, czy też choćby wadliwe ustawienie stawu skokowego.
Z różnych czynników kość udowa może się zrotować w stosunku do kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
rehabilitacja sanok wziąć się za fizjoterapię takiego rodzaju dolegliwości przychodzi w pierwszej kolejności wyszukać przyczynę takiego stanu rzeczy. Żeby to uczynić jesteśmy w stanie zrobić:
-testy więzadeł kolana- ażeby ustalić czy jest właściwie stabilizowane,
-testy mięśniowe- żeby sprawdzić czy napięcie mięśni jest prawidłowe,
- testy łąkotek- ażeby skontrolować czy pracują poprawnie i są dobrze ustabilizowane,
-należy zbadać ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe położenie jest w stanie pobudzać rotację podudzia względem kości udowej,
-należy ustalić ustawienie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie są w stanie rodzić skręcenie kości udowej wobec kości podudzia.
Po pierwsze drobiazgowe diagnozowanie.
Jeśli już zauważymy, że coś zdaje się być nie tak, że kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się nieprawidłowo, czy też dziecko skarży się na ból postanawiamy udać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Duża liczba rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, choć ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Stąd też wypisuje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. Tu z reguły rodzi się pierwsze zaskoczenie, dlatego, że do lekarza specjalisty często czeka się w kolejce i to całkiem sporo. Na takiej wizycie lekarz winien stwierdzić problem, i jego źródło- dlatego że to jest kluczowe w procesie rehabilitacji.
fizjoterapeuta sanok sprawdzić postawę dziecka, ocenić zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale również wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Trzeba skontrolować także stabilność poszczególnych stawów a także funkcjonowanie więzadeł. Kiedy już odbędziemy taką wizytę, lekarz przebada dziecko i odnajdzie problem jakim są szpotawe kolana pewnie wystawi skierowanie na rehabilitację. W takowym skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” i, które zabiegi zrealizować, często jest to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. Tutaj rodzi się 1-wszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę patologii a dla fizjoterapeuty przedstawia zaledwie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd nasz rehabilitant ma posiadać wiedzę jakiego typu to ćwiczenia ? Przecież rodzaj prowadzonej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest podłoże problemu, czy zachodzi przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano wykazują zbyt niskie napięcie i kolano jest niestabilne - wówczas ćwiczenia będą wyglądały zupełnie odmiennie. Zachodzi przeto pytanie- czy fizjoterapeuta nie powinien sam przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tym łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W trakcie ćwiczeń.
Kiedy dziecko jest już na gimnastyce korekcyjnej winnyśmy się upewnić, że prowadzi poprawne ćwiczenia ! W wielu przypadkach bowiem zdarza się tak, że przez natłok wykonywania zadań i pacjentów wykonuje się taką gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które posiadają odmienne schorzenia. Trzeba zatem postawić pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, powinno wykonywać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Oczywiście, że nie. Takowe przypadki powinny być realizowane osobno, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć najróżniejsze przyczyny z przekonaniem jest sens stwierdzić, iż 2 osoby mające szpotawe kolana mogą wykonywać inny typ ćwiczeń ponieważ przyczyna ich problemu jest inna !
Co mam zrobić gdy moje dziecko ma szpotawe kolana ?
fizjoterapeuta sanok wspomnianego tekstu warto wyciągnąć jeden wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu znalezienia poprawnej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, czy też możesz też udać się do fizjoterapeuty, który to przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.