Szpotawość kolan to sytuacja w jakiej staw kolanowy zapada się do boku- do zewnętrznej strony. Gdy szpotawość odnosi się do obu kończyn dolnych będą one układały się w charakterystyczny sposób.
Co się dzieje wówczas gdy kolano jest szpotawe ?
W prawidłowych warunkach kość udowa ślizga się w stosunku do kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując należyte położenie. Jakość owego ślizgu okazuje się być dobra ponieważ kolano okazuje się być stabilizowane:
od bocznej strony za pośrednictwem:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej z kolei stabilizację umożliwiają:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.
https://redirect.qxa.pl/fizjoterapeuta-sanok ustawienie kości w stosunku do siebie jawi się być kluczowe do pracy powyżej wymienionych struktur. Gdy natomiast kolano ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na położenie łąkotki bocznej, która to nie ślizga się poprawnie, napięcie torebki stawowej i więzadeł po stronie bocznej, nieprzyjaźnie oddziałuje na pracę mięśni położonych w tej okolicy.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swą stabilność i zdaje się być mocniej podatny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to zerwaniem więzadeł pobocznych lub choćby urazie łąkotki.
Warto dodać, że jeżeli szpara stawowa po stronie zewnętrznej zostanie rozszerzona, to po drugiej stronie- przypuszczalnie dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- ów sytuacja powiększa niebezpieczeństwo pęknięcia łąkotki przyśrodkowej !
Ale dlaczego kolano jest szpotawe ?
To główne zapytanie jakie należy sobie zadać zanim przystąpimy do leczenia.
Powodów może okazać się wiele- nieprawidłowe ustawienie kości wobec siebie, osłabienie aparatu więzadłowego w kolanie, niewłaściwe ustawienie miednicy, bądź chociażby wadliwe ustawienie stawu skokowego.
Z wielu powodów kość udowa może się zrotować wobec kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
Aby wziąć się za naprawianie takiego gatunku przypadłości wskazane jest w 1-szej kolejności wykryć przyczynę takiego stanu rzeczy. Aby to uczynić jesteśmy w stanie zrealizować:
-testy więzadeł kolana- żeby sprawdzić czy jest poprawnie stabilizowane,
-testy mięśniowe- ażeby sprawdzić czy napięcie mięśni jest prawidłowe,
- testy łąkotek- ażeby skontrolować czy pracują prawidłowo i są dobrze ustabilizowane,
-należy zbadać ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej niewłaściwe położenie jest w stanie powodować skręcenie podudzia względem kości udowej,
-wskazane jest sprawdzić ustawienie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie mają szansę rodzić skręcenie kości udowej względem kości podudzia.
Po pierwsze drobiazgowe diagnozowanie.
Wówczas gdy już zauważymy, iż coś jawi się być nie tak, że kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się niepoprawnie, lub dziecko narzeka na ból postanawiamy wybrać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Duża liczba rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, chociaż ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Wobec tego też wystawia skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. Tutaj często rodzi się pierwsze zaskoczenie, dlatego, że do lekarza specjalisty na ogół oczekuje się w kolejce i to całkiem sporo. Na takiej wizycie lekarz powinien zdefiniować problem, a także jego źródło- jako że to jest kluczowe w procesie rehabilitacji. Powinien zbadać postawę dziecka, ocenić zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale również wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Wypada skontrolować także stabilność poszczególnych stawów a także działanie więzadeł. Jak już odbędziemy taką wizytę, lekarz przebada dziecko i znajdzie problem którym są szpotawe kolana pewnie wystawi skierowanie na rehabilitację. W takim skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” a, także, jakiego rodzaju zabiegi zrealizować, na ogół okaże się to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. Tutaj pojawia się 1-wszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę patologii a dla fizjoterapeuty wystawia zaledwie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd nasz rehabilitant ma mieć pojęcie jakiego typu to ćwiczenia ? W końcu typ prowadzonej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest podłoże problemu, czy występuje przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano prezentują za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - wobec tego ćwiczenia będą wyglądały kompletnie inaczej. Zachodzi w takim razie pytanie- czy fizjoterapeuta nie powinien sam przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tym łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
Podczas ćwiczeń.
Jeśli dziecko jest już na fizjoterapii winnyśmy się upewnić, że wykonuje adekwatne ćwiczenia ! Nierzadko bowiem przytrafia się tak, że przez natłok wykonywania zadań i pacjentów prowadzi się takową gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które posiadają odmienne schorzenia. Przychodzi w takim razie zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, ma wykonywać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Bezspornie, że nie. Takowe przypadki powinni być organizowane pojedynczo, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć najróżniejsze przyczyny z całą pewnością jest sens stwierdzić, iż dwie osoby mające szpotawe kolana mogą wykonywać odmienny wariant ćwiczeń ponieważ przyczyna ich problemu wydaje się być inna !
Co mam zrobić gdy moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z opisanego tekstu warto wyciągnąć zasadniczy wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu odnalezienia stosownej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, ewentualnie możesz też udać się do fizjoterapeuty, który to przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.