Szpotawość kolan to stan rzeczy w której staw kolanowy ustawia się do boku- do zewnętrznej strony.
fizjoterapia sanok ile szpotawość dotyczy obu kończyn dolnych będą one układały się w charakterystyczny sposób.
Co się dzieje jak kolano wydaje się być szpotawe ?
W prawidłowych warunkach kość udowa porusza się w stosunku do kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując należyte ustawienie. Jakość tego ślizgu jest dobra dlatego że kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony dzięki:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej natomiast stabilizację zapewnią:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni bignących tymże rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.
Odpowiednie ustawienie kości wobec siebie jawi się być nadrzędne do pracy wyżej wyszczególnionych struktur. W wypadku gdy z kolei staw kolanow ucieka do boku (szpotawość) zaburza to położenie łąkotki bocznej, która nie ślizga się odpowiednio, napięcie torebki stawowej a także więzadeł od strony bocznej, krytycznie oddziałuje na funkcjonowanie mięśni biegnących w tym obszarze.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swoją stabilność i wydaje się być mocniej skłonny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to naderwaniem więzadeł pobocznych czy choćby urazie łąkotki.
Wskazane jest dodać, że jeśli szpara stawowa po stronie zewnętrznej jest poszerzona, to po stronie przyśrodkowej- prawdopodobnie dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- ów sytuacja zwiększa niebezpieczeństwo pęknięcia łąkotki przyśrodkowej !
Ale dlaczego kolano jest szpotawe ?
To istotne pytanie jakie to trzeba sobie zadać przed przystąpieniem do fizjoterapii.
Czynników może być wiele- niewłaściwe ustawienie kości w stosunku do siebie, rozluźnienie aparatu więzadłowego w kolanie, nieprawidłowe ustawienie miednicy, albo choćby wadliwe ustawienie stawu skokowego.
Z wielu powodów kość udowa jest w stanie się zrotować wobec kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
Aby wziąć się za naprawianie tego typu dolegliwości przychodzi w 1-szej kolejności odkryć przyczynę takiego stanu rzeczy. By to zrobić jesteśmy w stanie wykonać:
-testy więzadeł kolana- aby sprawdzić czy jest dobrze stabilizowane,
-testy mięśniowe- tak aby ocenić czy napięcie mięśni jest właściwe,
- testy łąkotek- tak by skontrolować czy pracują odpowiednio i są dobrze ustabilizowane,
-należy zbadać ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej niewłaściwe położenie będzie w stanie prowokować rotację podudzia względem kości udowej,
-trzeba sprawdzić ustawienie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie zdołają rodzić skręcenie kości udowej wobec kości podudzia.
Po pierwsze skrupulatne badanie.
Wówczas gdy już dostrzeżemy, że coś okazuje się być nie tak, że kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się niepoprawnie, bądź też dziecko skarży się na ból postanawiamy udać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Duża liczba rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, jednakże ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. W związku z tym też wypisuje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. Tu przeważnie jawi się pierwsze zdziwienie, jako że do lekarza specjalisty często oczekuje się w kolejce i to dosyć sporo. Na takiej wizycie lekarz powinien stwierdzić problem, a, także jego źródło- jako że to jest kluczowe w procesie rehabilitacji. Powinien sprawdzić postawę dziecka, posprawdzać zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale też wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Należy sprawdzić też stabilność poszczególnych stawów i działanie więzadeł. Jeżeli już odbędziemy tego rodzaju wizytę, lekarz przebada dziecko i wykryje problem którym są szpotawe kolana zapewne wystawi skierowanie na rehabilitację. W takowym skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” oraz, które dzialania przeprowadzić, często będzie to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. Tutaj pojawia się 1-wszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę dysfunkcji a dla rehabilitanta wystawia jedynie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd ów rehabilitant ma widzieć jakie to ćwiczenia ? Przecież gatunek prowadzonej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest podłoże problemu, czy zachodzi przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano mają za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - wówczas ćwiczenia będą wyglądały całkiem inaczej. Zachodzi przeto pytanie- czy rehabilitant nie powinien sam przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tym łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W toku ćwiczeń.
Gdy dziecko jest już na rehabilitacji trzeba się upewnić, że wykonuje odpowiednie ćwiczenia ! Wielokrotnie bowiem przydaża się tak, że przez natłok wykonywania zadań i pacjentów wykonuje się taką gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy łączone z dziećmi które mają różnorodne schorzenia. Przychodzi w takim razie zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, ma robić te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Z pewnością, że nie. Takie przypadki winny być wykonywane pojedynczo, mieć indywidualnie dobrane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć różne przyczyny z pewnością możemy stwierdzić, że dwie osoby posiadające szpotawe kolana mogą wykonywać różny typ ćwiczeń gdyż przyczyna ich problemu będzie inna !
Co mam zrobić gdy moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z wcześniej opisanego tekstu można wyciągnąć pewien wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu pozyskania właściwej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, ewentualnie możesz też udać się do fizjoterapeuty, który to przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.