Rodzaje konstrukcje dachowe

Asortyment więźby dachowej pozostaje w zależności od wielu powodów. Należą do tych propozycji głównie wielkość jak i również kształt domu, przeznaczenie poddasza (użytkowe albo nieużytkowe), względy ekonomiczne czy architektoniczno-estetyczne. Jednak najczęściej wykonywane są klasyczne konstrukcje zbudowane z krokwi, belek, murłat, płatwi, jętek, słupów, mieczy, przepustnic.

Budowa więźby dachowej - główne składniki

Podstawowe elementy tworzące tradycyjną więźbę dachową to:

- Krokwie – elementy, na których opiera się całe pokrycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym (o grubości min. 5 cm). Najczęściej odcinek wynosi: 7x14 cm lub 8x16 cm. Rozstaw krokwi waha się w zakresie 0, 8 – 1, 2 metrów. Oparcie krokwi egzystują płatwie: murłata, kalenica oraz płatwie kompromisowe, a także jętki (w zależności od momentu rodzaju więźby).

a mianowicie Płatwie – belki poziome, stanowiące podporę krokwi. Jako detal nośny, płatwie mają obowiązek mieć stosunkowo wielki przekrój poprzeczny, np. 16x20 cm. Zachodzi płatew kalenicowa, pośrednia oraz stopowa. Płatwie polega na słupach (płatwie pośrednie jak i również kalenicowa) i często dodatkowo usztywnia zbyt pomocą mieczy (obustronnych zastrzałów słupa).

- Kalenica – górna krawędź dachu, blisko której łączą się połacie dachowe. Krokwie często opierają się w tym miejscu na płatwi kalenicowej.

- Murłata – płatew stopowa o przekroju kwadratowym, o wymiarach (zwykle) 10x10 cm lub 14x14 cm. Stanowi ona dolną podporę krokwi, gdyż oparta wydaje się na murze i przenosi obciążenia z krokwi na ścianę budynku. Nie można zapominać o odpowiednim przymocowaniu murłat do muru. Posługują do tego kotwy stalowe wbijane w mur w odstępie nie mniejszej niźli 2, 0 metrów.

- Słupy – pionowe elementy więźby dachowej, które przekazują obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Słupy mają na ogół przekrój kwadratowy o wymiarach 12x12 cm lub 16x16 cm.

- Kleszcze – poziome belki, łączące przeciwległe pary krokwi. Zapewniają stężenie (usztywnienie) poziome.

- Miecze (obustronne zastrzały słupa) – belki skośne, łączące słupy spośród kleszczami lub słupy z płatwiami pośrednimi. Ich zadaniem wydaje się usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

- Jętki – belki poziome łączące dwie przeciwległe krokwie. Dzięki czemu zostaje zachowana sztywność więźby i nośność krokwi.

- Wiatrownica – deski o przekroju poprzecznym od 3, 8x10 do 5x12 cm, przybijane ukośnie do krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w celu zabezpieczenia dachu zanim zerwaniem wskutek ssania wiatru.

Podstawowe rodzaje więźb dachowych

Wychodzą trzy podstawowe typy więźb dachowych, które są najczęściej używane w budynkach. Przylegają do nich:

a mianowicie więźba krokwiowo – belkowa

- więźba jętkowa

- więźba płatwiowo – kleszczowa

Więźba krokwiowo – belkowa

To najprostsza konstrukcja stosowana wtedy, gdy rozpiętość dachu w świetle ścian nie przekracza siedmiu, 0 m (zalecana max. rozpiętość to 6, 0 m), a pochylenie połaci dachowej jest duże niż 45 stopni. Taki układ rekomendowany jest np. po przypadku budowy niewielkich domków letniskowych.

Wiązar składa się z 2 krokwi połączonych w kalenicy, osadzonych na poziomej belce, jakiej zadaniem jest transportowanie sił rozpierających, przekazywanych przez krokwie. Długość krokwi nie powinna przekraczać 5, 0 m, gdyż stateczność konstrukcji może zostać zachwiana.

Więźba jętkowa

Konstrukcja jętkowa aplikowana jest przy niepotrzebnych wymiarach dachu – zalecane rozpiętości sięgają od 6, 0 do 9, 0 m. Często wznosi się taką strukturę w domach wraz z poddaszem użytkowym, ponieważ pozwala ona zdobyć odpowiedni kształt obszarów przeznaczonych na zamiary mieszkalne. drewzim.pl/co-to-jest-brykiet-drzewny/

Składa się z krokwi (o długości powyżej cztery, 5 m) połączonych w kalenicy jak i również opartych na murłatach oraz z jętek, które łączą naprzeciwległe krokwie, a tymże samym przejmują moce rozporowe, nadając surowość konstrukcji. Należy przestrzegać ważnej zasady, by jętka spinała krokiew na odpowiedniej wysokości. Część dolna odrzucić powinna przekraczać czterech, 5 m (licząc od murłaty), z kolei górna 2, pięć m (licząc od kalenicy).

Konstrukcję jętkową należy wzmacniać przy kierunku podłużnym przy użyciu wiatrownic lub łat. Wskazana rozpiętość dachu o konstrukcji jętkowej wynosi 9, 0 m, jednak zezwala się większe rozmiary – do dwunastu, 0 m. Wówczas długość jętek wydaje się tak duża, że trzeba je podpierać za pomocą jednej lub dwóch płatwi (w zależności od momentu długości jętki) opartych na słupach.

Maksyma jest taka, hdy jeśli wiązar dzierży rozpiętość od 7, 5 do dziewięć, 0 m, wskazana jest jedna płatew oparta na słupie umieszczonym w środku. Przy rozpiętości mieszczącej się wewnątrz dziewięć, 0 – dwunastu, 0 m, rekomenduje się zamontowanie trzech płatwi opartych na 2 słupach.

Więźba płatwiowo – kleszczowa

Jest to najbardziej uniwersalny i najczęściej stosowany rodzaj więźby dachowej. Można ją wznosić zarówno po dachach jednospadowych, jakim sposobem i w dwuspadowych, płaskich i stromych (nawet do około 70 stopni). Rozpiętość dachów przystosowanych do zastosowania więźby płatwiowo – kleszczowej nabiera aż 16, 0 m, jednak wskazywana rozpiętość to 9, 0 – dwunastu, 0 m.

Najbardziej typowa konstrukcja takie zbudowana jest z 2 rodzajów wiązarów: głównych oraz pośrednich. Wiązary główne są rozstawione co 3, 0 – 5, 0 m i składają się z trzech krokwi opartych dzięki płatwiach, dwóch słupów i pary kleszczy, które obejmują pozostające elementy z 2 stron.

Dodatkowym zabezpieczeniem w kierunku poprzecznym są zastrzały a także miecze. Wiązary pośrednie pozbawione są słupów i kleszczy. Budowa ta wyglądem wspomina więźbę jętkowo – płatwiową, jednak bez wątpienia istnieje zasadnicza sprzeczność w rozkładzie obładowań, a tym danym w sposobie robocie całego dachu.

Po przypadku więźby jętkowej, wszystkie obciążenia przenoszone są na elewacje zewnętrzne budynku, natomiast w dachu z więźbą płatwiowo – kleszczową, znaczną frakcja obciążeń przejmuje strop poddasza (za pośrednictwem ścian stolcowych, które składają się wraz z słupów, płatwi pośrednich i stopowych). Jest to rozwiązanie bezpieczne dla całej struktur dachu. Należy aczkolwiek pamiętać, aby ścianki stolcowe usytuowane były w pobliżu tapet nośnych budynku bądź ewentualnie podciągów.

Wiązary kratowe

Konstrukcje kratownicowe są charakterystyczne dla dużych hal magazynowych oraz obiektów użyteczności publicznej. Wystarczy spojrzeć na sufity dużej ilości supermarketów, które całkowite są stalowych struktur kratowych. Jednak coraz bardziej popularne stają się drewniane wiązary kratowe w budownictwie jednorodzinnym, gdyż mają wiele zalet.

Znamionuje je lekkość, zwykłe i szybkie wykonanie, niewielki koszt, a także brak konieczności wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych (ze względu na równomierne rozłożenie obciążeń). Dzięki temu wnętrza można swobodnie podzielić na pomieszczenia użytkowe.

Wiązary kratowe składają się pasów górnych, dolnych, słupków a także krzyżulców. Pręty konstruowane są z desek lub bali szkieletowych, połączonych głównie za pomocą gwoździ, śrub, kołków, wkrętów bądź kleju. Najczęściej posiadają kształt trójkątny bądź dwutrapezowy.

Takie konstrukcje zalecane są przy przypadku domów wraz z poddaszem nieużytkowym, z dachami dwuspadowymi o stosunkowo małym zakamarku nachylenia (15 a mianowicie 20 stopni). Rozpiętość dachu zwykle przekracza 11, 0 m, co stanowi jeszcze jedną zaletę stosowania wiązarów kratowych. Można wykorzystywać je w sytuacji budynków o ogromnych wymiarach.