Ngành luật hành chính điều chỉnh những quan hệ nào

Ngành luật hành chính điều chỉnh những quan hệ nào

Trong hệ thống pháp luật, mỗi ngành luật sẽ có những đối tượng điều chỉnh khác nhau. Vậy, đối tượng điều chỉnh của ngành luật hành chính là gì, chúng bao gồm những quan hệ nào? 

Ngành luật hành chính là gì?

Luật hành chính là một ngành luật dùng để điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình thực hiện các hoạt động quản lý nhà nước. 

Hoạt động của quản lý hành chính nhà nước không thể tách rời các quan hệ xã hội mà nó muốn ổn định hay thay đổi, vì vậy đối tượng điều chỉnh của quy phạm pháp luật hành chính không phải là bản thân hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Mà chính là các quan hệ xã hội phát sinh trong hoạt động này. Hầu hết các quy định trong pháp luật hành chính đều liên quan đến hình thức tổ chức và hoạt động quản lý hành chính nhà nước, nhưng điều này không làm thay đổi thực tế là chúng xuất phát từ các quan hệ xã hội.

Các quy phạm pháp luật hành chính có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả thực hiện và hoạt động hành chính của nhà nước. Quy phạm pháp luật hành chính xác định địa vị pháp lý của các cơ quan hành chính nhà nước và xác định các nguyên tắc cơ bản của quản lý hành chính nhà nước.

Định nghĩa về luật hành chính nêu trên sẽ có thể dùng trong mọi trường hợp, từ chuyển động của cơ thể sống, vật thể cơ học, thiết bị tự động đến hoạt động của các tổ chức xã hội, đơn vị kinh tế hoặc cơ quan nhà nước.

Xem thêm về: Biên bản xử lý vi phạm

Đối tượng điều chỉnh của ngành luật hành chính

Đối tượng điều chỉnh của ngành luật hành chính là những quan hệ xã hội phát sinh giữa các chủ thể trong hoạt động quản lý nhà nước và mang tính chấp hành - điều hành, bao gồm:

Thứ nhất, các quan hệ xã hội mang tính điều hành - chấp hành phát sinh trong hoạt động quản lý hành chính của các cơ quan nhà nước. Đây là một đối tượng điều chỉnh cơ bản của ngành luật hành chính. Bằng cách thiết lập các mối quan hệ này, cơ quan hành chính thực hiện các chức năng thiết yếu của mình. Loại quan hệ này rất đa dạng, chủ yếu bao gồm các mối quan hệ sau:

- Giữa các cơ quan hành chính cấp trên với các cơ quan hành chính cấp dưới theo ngành dọc hoặc với cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

- Giữa cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chung và thẩm quyền chuyên môn cùng cấp.

- Giữa các cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chung với cơ quan chuyên môn trực thuộc nó.

- Giữa cơ quan hành chính có thẩm quyền chuyên môn ở trung ương và cơ quan  thẩm quyền chung cấp tỉnh.

- Giữa các bộ, cơ quan ngang bộ với nhau, cơ quan này có quyền hạn nhất định với cơ quan khác trong lĩnh vực chuyên môn họ đang phụ trách.

- Giữa các cơ quan hành chính trung ương tại địa phương và cơ quan hành chính địa phương đó (đây là quan hệ về hoạt động).

- Giữa cơ quan hành chính với các đơn vị trực thuộc nó.

- Giữa cơ quan hành chính với các tổ chức kinh tế đặt dưới sự quản lý thường xuyên của cơ quan đó và thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh.

- Giữa cơ quan hành chính với các tổ chức xã hội.

- Giữa cơ quan hành chính với công dân Việt Nam, người nước ngoài và cả người không quốc tịch.

Có thể bạn cũng muốn tìm hiểu: biện pháp khắc phục

Thứ hai, các quan hệ xã hội mang tính chấp hành - điều hành xuất hiện trong việc xây dựng và tổ chức công việc nội bộ của các thiết chế nhà nước khác (ví dụ như toà án, viện kiểm sát).

Người đứng đầu và một bộ phận cán bộ của các cơ quan của bộ máy nhà nước được trao quyền thực hiện các hoạt động tổ chức trong phạm vi cơ quan. Hoạt động này còn được gọi là hoạt động tổ chức nội bộ bên trong, nó khác với các hoạt động hướng tới bên ngoài. Để các cơ quan nhà nước hoàn thành tốt chức năng nhiệm vụ của mình thì phải tổ chức tốt các hoạt động quản lý nội bộ đặc biệt là các hoạt động như kiểm tra nội bộ nâng cao trình độ chuyên môn của cán bộ quản lý và công chức phối hợp hoạt động giữa các dịch vụ của cơ quan công tác văn phòng đảm bảo các điều kiện vật chất cần thiết. Tuy nhiên cần lưu ý rằng nếu cổng thông tin tổ chức nội bộ vượt quá giới hạn thông thường nếu bộ máy nhà nước dành quá nhiều thời gian và sức lực cho công việc tổ chức nội bộ nếu có quá nhiều cơ quan trung gian thì hiệu quả của công tác quản lý giám sát.

Mỗi cơ quan nhà nước đều có những chức năng cơ bản riêng, để thực hiện những chức năng cơ bản của mình thì cơ quan nhà nước đó phải thực hiện những hoạt động hành chính nhất định.

Thứ ba, các quan hệ xã hội có tính chấp hành - điều hành nảy sinh trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội khác khi nhà nước giao thực hiện chức năng quản lý nhà nước. Hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức này sẽ phải gánh chịu những hậu quả pháp lý như hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước chỉ khi thực hiện hoạt động chấp hành – điều hành cụ thể theo quy định pháp luật.

Tìm hiểu thêm về: các biện pháp xử lý hành chính