Căn cứ phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình

Căn cứ phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình

• Căn cứ làm phát sinh, thay đổi hay chấm dứt quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình là một sự kiện pháp lí. Nó có thể là một sự kiện, hành vi hoặc thời hạn. 

Sự kiện pháp lý có thể là một sự biến pháp lý hoặc hành vi pháp lý.

+ Sự biến pháp lý là những sự kiện có tính chất là sự kiện xảy ra một cách tự nhiên và sẽ không phụ thuộc vào ý chí của con người, làm phát sinh, thay đổi hay chấm dứt các quyền và nghĩa vụ hôn nhân và gia đình. Ví dụ như vợ hoặc chồng chết sẽ làm chấm dứt quan hệ hôn nhân…

+ Hành vi pháp lý là một sự kiện nảy sinh do ý chí của con người (chủ thể của quan hệ pháp luật). Hành vi pháp lý này là hình thức biểu hiện ý chí của các chủ thể nhằm tác động đến quyền và nghĩa vụ hôn nhân và gia đình của các chủ thể. Hành vi pháp lý có thể là hành động hoặc không hành động.

- Thông thường, để làm phát sinh, thay đổi hay chấm dứt quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình thì phải có sự xuất hiện từ hai sự kiện pháp lý trở lên.

- Để làm phát sinh, thay đổi hay chấm dứt quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình thì cần phải có sự công nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

- Quan hệ pháp luật về hôn nhân và gia đình còn có nhóm căn cứ làm phục hồi quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình. Đặc điểm của nhóm sự kiện làm phục hồi quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình này là không làm phát sinh một quan hệ pháp luật mới mà chỉ phục hồi một quan hệ pháp luật đã bị chấm dứt trước đó.

Xem thêm nội dung khác tại đây!

Phân loại sự kiện pháp lí

Sự kiện pháp lí làm phát sinh, thay đổi quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình.

• Thông thường nó là một sự kiện pháp lí hỗn hợp, có thể là một sự kiện hoặc có thể là một hành vi cũng có thể là sự kết hợp của cả sự kiện và hành vi.
• Trong một số trường hợp, chỉ cần có sự kiện xảy ra còn hành vi có hay không thì chưa chắc đã làm phát sinh quan hệ pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Sự kiện pháp lí làm chấm dứt quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình.

Hôn nhân được coi là một trạng thái pháp lí, được xác lập bởi các hành vi pháp lí của các cá nhân và của cả cơ quan hữu quan. Quan hệ này tồn tại  bền vững, lâu dài, song nó lại không mang tính chất vĩnh cửu mà chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định. Khi những người tham gia mà muốn thay đổi trạng thái đó thì quan hệ này sẽ chấm dứt theo quyết định của toà án. Trong một số trường hợp khác, theo quy định của pháp luật thì trạng thái đó cũng sẽ được chấm dứt trước pháp luật. Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam thì khi có sự phát sinh một trong các sự kiện sau sẽ làm chấm dứt quan hệ hôn nhân:

1) Vợ chồng li hôn;

Ly hôn là việc các bên chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

Tìm hiểu thêm nội dung khác tại: tranh chấp tài sản sau ly hôn

Nếu việc kết hôn là nhằm xác lập quan hệ giữa vợ chồng thì ly hôn được đặt ra khi hạnh phúc gia đình không còn tồn tại và đời sống chung không thể kéo dài. Thực hiện nguyên tắc hôn nhân cách tự nguyện và tiến bộ, sẽ bảo đảm quyền tự do hôn nhân bao gồm các quyền tự do kết hôn của nam nữ và quyền tự do ly hôn của vợ chồng. Do quyền quyết định ly hôn là quyền nhân thân không thể chuyển giao, vì vậy vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu để Tòa án giải quyết ly hôn.

2) Cả hai vợ chồng hoặc một trong các bên chết;

3)Cả hai vợ chồng hoặc một trong các bên  bị toà án tuyên bố là đã chết theo quy định của pháp luật dân sự.

Chấm dứt thời kì hôn nhân có nghĩa là chấm dứt các quyền và nghĩa vụ về nhân thân và các quyền đối với tài sản giữa vợ chồng. Trường hợp chấm dứt hôn nhân do một trong hai vợ chồng bị chết hoặc bị toà án tuyên bố là đã chết thì người vợ hoặc người chồng còn sống thì có quyền được hưởng thừa kế di sản của người chết hoặc bị coi là đã chết.

Ngoài ra còn có sự kiện pháp lí làm phục hồi quan hệ pháp luật về hôn nhân và gia đình.

• Đó là các sự kiện không làm phát sinh mới một quan hệ pháp luật hôn nhân và gia

đình nào đó mà nó chỉ mang tính là phục hồi lại một quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình đã bị chấm dứt trước đó hoặc tạm thời bị đình chỉ.

• Việc phục hồi  quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình này cũng có thể làm thay đổi hoặc chấm dứt những quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình khác.
• Việc xác định thời điểm mà các sự kiện pháp lí phát sinh, thay đổi, chấm dứt hoặc phục hồi sẽ giúp cho cơ quan nhà nước có thể bảo vệ được quyền lợi của các chủ thể.

 Tìm hiểu thêm nội dung khác tại: mẫu hợp đồng hôn nhân